JAK ROZPOZNAĆ PROBLEM ALKOHOLOWY?
Problemy związane z używaniem substancji często rozwijają się miesiącami czy latami. Niekiedy granica pomiędzy piciem w granicach normy, piciem szkodliwym a uzależnieniem jest cienka.
Tym bardziej – trudno dostrzegalna dla osoby pijącej. Osoba pijąca szkodliwie lub uzależniona, często nie może zauważyć tego, jak jej picie się rozwija.
PIERWSZE WĄTPLIWOŚCI – CZERWONA LAMPKA
Rozpoznanie granicy między piciem „normalnym” a szkodliwym nie należy do najłatwiejszych, jeśli nie jesteś specjalistą.
Zdarza się jednak, że twoja wewnętrzna intuicja podpowiada, że coś może być nie tak. Wewnętrzny głos odzywa się w niektórych momentach i zasiewa wątpliwości –
może piję za dużo? za często? poniosłem jakieś szkody z racji picia – czy to normalne? ktoś bliski powiedział mi, że chyba przesadzam z alkoholem – czy to prawda?
Kiedy pojawiają się wątpliwości – to już pierwszy sygnał, że może warto zająć się tematem picia. Najczęściej nasza intuicja nas nie myli. A nawet jeśli – warto to sprawdzić. Kiedy coś wewnątrz cię alarmuje, zastanawia – warto udać się do specjalisty.
SYGNAŁY OSTRZEGAWCZE – CO POWINNO CIĘ ZANIEPOKOIĆ?
Diagnoza uzależnienia opiera się na konkretnych objawach.
Zanim jednak dojdzie do uzależnienia, pojawiają się pewne sygnały ostrzegawcze. Niepokój może (a nawet powinno!) wzbudzać:
- picie zbyt częste (kilka razy w tygodniu, bez dnia przerwy),
- spożywanie większych ilości alkoholu – takich, po których czujesz się źle dnia następnego lub twój organizm się zatruwa, dochodzi do wymiotów,
- picie alkoholu, które obarczone jest szkodami/ konsekwencjami: np. zaspanie do pracy, branie dnia wolnego po piciu ze względu na złe samopoczucie, jazda samochodem pod wpływem alkoholu (i konsekwencje prawne/karne), nadszarpnięcie relacji z bliskimi, informacje od bliskich o ich niepokoju zw. z twoim piciem, problemy zdrowotne i informacja od lekarza o zalecanej abstynencji,
- picie związane z emocjami – kiedy za pomocą alkoholu radzisz sobie z trudnymi do zniesienia emocjami czy napięciem.
JAK ROZPOZNAĆ PROBLEM ALKOHOLOWY – OBJAWY UZALEŻENIENIA
Problem alkoholowy można zdiagnozować na podstawie konkretnych objawów.
Uzależnienie charakteryzuje się sześcioma objawami, które stwierdza specjalista terapii uzależnień podczas konsultacji diagnostycznych.
Dzięki tym kryteriom można określić, kiedy picie alkoholu nosi cechy nadużywania, a kiedy przyjmuje obraz charakterystyczny dla uzależnienia.
Objawów zw. z zależnością alkoholową jest 6, jednak wystarczy obecność 3 z nich, aby zdiagnozować uzależnienie od alkoholu. Warto wziąć pod uwagę ostatni rok używania alkoholu.
Zmiana tolerancji na alkohol
Ludzki organizm przyzwyczaja się do powtarzalnych rytuałów. Jeśli regularnie pijesz, organizm przystosowuje się do pewnej dawki substancji.
Po jakimś czasie odzywa się: „daj więcej!” – dotychczasowa ilość alkoholu już mu nie wystarcza.
Świadczy to o wzroście tolerancji na alkohol. Konsekwencją jest przyjmowanie coraz większych (i/lub częściej) dawek alkoholu.
Spożywasz więcej alkoholu, aby poczuć ten sam efekt upojenia, co wcześniej. Obecność dotychczasowej ilości alkoholu w organizmie stała się dla niego normą – to niepokojący sygnał.
Jeśli więc widzisz, że potrzebujesz wypijać coraz więcej alkoholu – rusz po pomoc.
Pragnienie lub przymus picia (głód alkoholowy)
Najbardziej typowym objawem problemu alkoholowego jest tzw. głód alkoholowy.
Jest to chęć napicia się, która jest niekiedy trudna do powstrzymania. Niekiedy pojawia się ona pod postacią przymusu – „jak się zaraz nie napiję, to nie wytrzymam”.
Intensywność tego stanu może różnić się w zależności od sytuacji, emocji. Jeśli będąc w pracy, myślisz o tym, że napijesz się po powrocie do domu – może być to problem.
Jeśli w momencie silnych emocji czy napięcia, sięgasz po alkohol w celu doznania ulgi – czerwona lampka! Pojawiające się myśli i chęci napicia się w ciągu dnia, to sygnał do zajęcia się sobą.
Upośledzenie kontroli picia alkoholu
Osoba uzależniona ma poczucie, że kontroluje swoje picie. Często to tylko złudne wrażenie, które prowadzi prosto w szpony nałogu.
Nadmiarowe picie alkoholu uszkadza konkretne ośrodki w mózgu, odpowiedzialne za podejmowanie decyzji, sprawczość.
Osoba uzależniona przestaje móc kontrolować swoje picie – ma problem z zakończeniem picia, kiedy już je rozpocznie.
Pojawiają się ciągi alkoholowe (picie kilka dni pod rząd), stosowanie tzw. „wszywek” w celu kontroli picia, zmiana mocniejszego alkoholu na słabszy, obietnice o abstynencji – które kończą się fiaskiem.
Objawy odstawienne
Kiedy alkohol „schodzi” z twojego organizmu, pojawia się reakcja szokowa. To nie zwykły kac, lecz objawy abstynencyjne, które zagrażają zdrowiu.
Niepokojące dolegliwości fizyczne i psychiczne to na przykład: pocenie się, drżenie ciała (głównie rąk), suchość w ustach, brak apetytu, zaburzenia snu, lęk, odczuwany niepokój, napięcie, chęć napicia się alkoholu.
Szkody związane z piciem alkoholu
Problem pojawia się wtedy, kiedy pomimo widocznych szkód spowodowanych alkoholem– kontynuujesz picie.
Kiedy lekarz zaleca (czy nakazuje) abstynencję ze względu na stan zdrowia– a ty nie możesz tego zrealizować. Kiedy przyjmujesz leki (psychiatryczne, antybiotyki) – i mimo zaleceń, nadal pijesz.
Kontynuowanie picia pomimo wiedzy o jego szkodliwych konsekwencjach, to wyraźny sygnał ostrzegawczy.
Podwyższone ciśnienie, cukier we krwi, wrzody żołądka, bóle, a także drażliwość psychiczna czy obniżony nastrój – to wszystko mogą być konsekwencje nadużywania alkoholu.
Koncentracja życia wokół picia alkoholu
Kiedy nałogowe czynności zaczynają dominować w życiu – sięgnij po pomoc. Powinno zaniepokoić cię, kiedy picie alkoholu:
– to jedyny sposób spędzania czasu wolnego,
– przeszkadza w realizowaniu obowiązku pracy,
– dominuje nad czasem spędzanym z rodziną i ważnymi osobami,
– staje się ważniejsze niż realizowanie dawnych pasji, zainteresowań.
Osoba uzależniona organizuje swój czas i uwagę wokół picia. Wydatkuje energię na zdobywanie alkoholu, picie, a także zwalczanie skutków jego zażywania.
Codzienne czynności realizuje „na rauszu”. Jeśli gdzieś zgubiłeś sens codzienności i alkohol wypełnia jej sporą część – pora na zmiany.
A GDY JUŻ ROZPOZNAŁEM, ŻE MAM PROBLEM ALKOCOLOWY
WIEM, ŻE MAM PROBLEM – I CO DALEJ?
Co zrobić, kiedy już zapali mi się wyraźna czerwona lampka? Kiedy odnajdujesz opisane wyżej sygnały ostrzegawcze/ objawy u siebie – szukaj pomocy.
Wystarczy, że widzisz u siebie jeden czy dwa objawy – to już dobry moment, aby udać się do terapeuty. Im szybciej zatrzymasz rozwijający się nałóg, tym lepiej.
Wizyta u terapeuty uzależnień pomoże ci w wielu obszarach. Potwierdzi lub rozwieje twoje wątpliwości dotyczące problemu z piciem – terapeuta dokona rzetelnej diagnozy.
Diagnoza pozwala ustalić dalszy plan działań terapeutycznych. Terapia uzależnień w formie indywidualnych spotkań i/lub terapii grupowej pomaga wielu ludziom. Dzięki terapii lepiej zrozumiesz siebie, swoje picie, wykształcisz narzędzia radzenia sobie z nałogiem.
Lepiej zrozumiesz swoje emocje i zaczniesz sobie z nimi radzić bez pomocy substancji zmieniających świadomość.
Terapia grupowa uzależnień zapewni ci solidne wsparcie i podporę w trudniejszych chwilach. Poprawisz obszary swojego życia, które możliwe, że już uległy nadszarpnięciu przez picie.