Uzależnienie od hazardu – kiedy przegrywasz swoje życie…

Ciekawość, adrenalina, dreszczyk emocji czy w końcu radość z wygranej – to główne, najbardziej powszechne powody, dla których ludzie biorą udział w różnorodnych loteriach, grach, konkursach. Są jednak osoby, dla których gra to coś więcej niż jednorazowa przygoda czy zwykła rozrywka. Przez hazard popadają w coraz większe długi, tracąc kontrolę nad swoim życiem i nałogowo podchodząc do uczestnictwa w grze. Coraz bardziej odchodzą od racjonalnego, niezmąconego kompulsywnym pragnieniem grania myślenia i postrzegania.

Dla osób uzależnionych od hazardu, granie staje się pewnego rodzaju przymusem, czynnością, której podstawową funkcją jest obniżenie stanu nieprzyjemnego napięcia psychicznego czy wzmocnienie emocjonalnej ekscytacji. Czynność grania staje się zatem swoistym regulatorem uczuć, co stanowi podstawową cechę każdego uzależnienia.

Formy hazardu mogą być różne – od automatów do gier, gry w karty, kości, ruletkę, po wyścigi konne, zakłady bukmacherskie, inwestowanie na giełdzie, czy nawet konkursy audiotele bądź zdrapki. Nie liczy się bowiem „przedmiot” gry, ale emocje, jakie ta czynność za sobą niesie, bądź jakim pozwala odejść na chwilę w zapomnienie. Na czym polega uzależnienie od hazardu oraz jak się je leczy?

Uzależnienie od hazardu – kiedy „niewinna” rozrywka staje się problemem?

Czym tak naprawdę jest patologiczny hazard? Kiedy to tylko niewinna gra, a kiedy już niebezpieczne uzależnienie? Jak to się dzieje, że początkowo niegroźna, powtarzana czynność będąca rozrywką nagle zaczyna kontrolować całe życie?

U większości osób hazard staje się nie tylko swoistym regulatorem emocjonalnym, ale także sposobem na sprawdzenie swoich umiejętności, podbudowania samooceny, zyskanie szacunku u innych. Gra staje się też formą ucieczki od różnorodnych życiowych problemów, o których można zapomnieć choć na chwilę, wnikając w kolorowy świat automatów do gry czy urokliwego kasyna.

Skąd uzależnienie od gier hazardowych?

Jako czynniki zwiększające ryzyko uzależnienia się od hazardu wymienia się m.in.: skłonność do innych uzależnień, brak umiejętności radzenia sobie z emocjami, utrzymujący się pogorszony nastrój czy problemy finansowe. Okazuje się, że ogromne znaczenie w powstawaniu uzależnienia od hazardu ma także przypadkowa duża wygrana. To w tym momencie zasiewa się w umyśle gracza ekscytująca myśl, że stoi przed nim szansa na ogromne pieniądze, że wszystko jest w zasięgu jego ręki. I tu dochodzimy do kolejnych punktów wspólnych patologicznego hazardu z każdym innym uzależnieniem – zniekształconych mechanizmów myślenia.

Jak myśli hazardzista?

Często pojawia się pytanie, jak myśli hazardzista. Okazuje się, że niestety niejasno i nieracjonalnie. Pod wpływem rozwijającego się uzależnienia jego myślenie staje się coraz bardziej zniekształcone, magiczne, dalekie od rzeczywistości. Zaczyna wierzyć w przesądy, własną wyjątkowość czy znalezienie systemu, który przyniesie pewną wygraną. Osoba uzależniona od grania zapomina zupełnie, że wygrana lub przegrana jest dziełem zupełnego przypadku, a prawdopodobieństwo na sukces lub porażkę jest zawsze takie samo.

Uzależnione myślenie charakterystyczne dla każdego nałogu, również w przypadku patologicznego hazardu odgrywa kluczową rolę. Zakrzywienie rzeczywistości, jakiej dokonuje w swojej głowie hazardzista, sam staje się nie dostrzegać, dopóki jest w aktywnym nałogu. Skupia się wtedy bowiem na wierze w swoją dobrą passę, traktując automaty do gry niemal jak bliskie mu osoby, dające radość, szczęście i zapomnienie. W chwili przegranej natomiast, jedyne co się dla niego liczy to możliwość odegrania się, w którą wierzy z całych sił – co po raz kolejny jest paradoksem, gdyż istota gier losowych polega na tym, że po przegranej, wygrana wcale nie musi nastąpić.

Uzależnienie od hazardu występuje w klasyfikacji medycznej jako osobna jednostka chorobowa, z zakresu zaburzeń nawyków i popędów. Uzależnienie od grania zalicza się do uzależnień behawioralnych – to nie substancja psychoaktywna uzależnia, ale czynność, zachowanie.

Jakie są objawy uzależnienia od hazardu?

Patologiczny hazard może zostać zdiagnozowany, kiedy przez ostatni rok wystąpią co najmniej trzy z niżej wymienionych objawów:

• silna potrzeba czy nawet przymus hazardowego grania,
• subiektywne przekonanie o trudności w kontrolowaniu grania, np. powstrzymywaniem się od gry przez pewien okres czasu,
• przy próbach wstrzymywania się od grania występowanie niepokoju, rozdrażnienia, obniżonego samopoczucia z chęcią powrotu do nałogowej czynności,
• spędzanie na graniu coraz większej ilości czasu, w celu uzyskania takiego jak kiedyś, dobrego samopoczucia,
• coraz bardziej widoczne zaniedbywanie wcześniej posiadanych zainteresowań na rzecz grania,
• kontynuowania hazardowego grania mimo dostrzegania szkód, jakie ono za sobą niesie.

Mroki uzależnienia od hazardu

Koszty, jakie ponosi osoba uzależniona od hazardu są niewyobrażalna. Począwszy od pogorszenia stanu psychicznego i fizycznego, do zerwania kontaktów z najbliższymi i rodziną, przez długi, które są źródłem dodatkowych napięć. Mimo wszystko, chęć grania nadal trudna jest do opanowania- osoba uzależniona traci instynkt samozachowawczy, żyjąc w iluzji gry.

Patologiczny hazard to uzależnienie rozwijające się w czasie, postępujące. Od początkowej fascynacji grą, przez falę zwycięstw i strat, dochodzi w końcu do fazy desperacji, w której osoba uzależniona żyje w coraz to większym napięciu, przez powiększające się długi. Izoluje się od rodziny, ma wyrzuty sumienia, depresję. Zanim sięgnie po jakąkolwiek profesjonalną pomoc zaczyna tracić nadzieję na wyjście z chaotycznej sytuacji życiowej, co często kończy się innym uzależnieniem (alkoholizm) lub nawet próbą samobójczą.

Jak wyjść z uzależnienia od hazardu?

Pojawia się więc pytanie, jak leczyć hazardzistę. Podjęcie terapii uzależnienia od hazardu wydaje się być dobrym, niosącym nadzieję wyjściem. Tylko poprzez przyjrzenie się swojemu problemowi z graniem, odkrycie mechanizmów własnego działania i myślenia, napędzających rozwój uzależnienia, można powoli odzyskać spokój ducha i bezpieczeństwo finansowe. Nabycie w terapii umiejętności radzenia sobie z emocjami w konstruktywny sposób pomogą wyjść z nałogowego schematu działania, a odnalezienie innych, zastępczych form spędzania wolnego czasu przyniosą szansę na rozwój i niezmącone długami życie. Terapia dla uzależnionych od hazardu to również domena naszej działalności.