Alkohol. narkotyki, leki i… sterydy
Powszechnie wiadomo, że narkotyki, alkohol i leki to substancje uzależniające. Liczne badania donoszą ich potencjale uzależniającym, a także ogromnej szkodliwości dla organizmu, kiedy ich zażywanie wymyka się spod kontroli. Są jednak substancje, które na pierwszy rzut oka nie wydają się groźne, mało mówi się o ich szkodliwości dla zdrowia psychicznego i fizycznego – jak choćby sterydy, powszechnie stosowane przez osoby chcące uzyskać szybki przyrost masy mięśniowej.
Czym są sterydy i czy mogą uzależniać?
Sterydy anaboliczno-androgenne pobudzają mięśnie do wzrostu, wpływają na cechy płciowe (np. owłosienie), wydolność mięśniową czy rozrost tkanki tłuszczowej. Ich działanie opiera się na wydzielaniu substancji chemicznej naśladującej w działaniu męskie hormony płciowe – głównie testosteron. Testosteron to naturalna substancja wytwarzana przez organizm, zatem ta umieszczona w sterydach, dostarczana do tkanek „z zewnątrz”, to jej syntetyczny odpowiednik. Sterydy nie powodują efektu „odcięcia” czy „haju”, poczucia odurzenia jak inne substancje uzależniające, jednak ich działanie może równie szybko i niebezpiecznie prowadzić do uzależnienia. Stosowanie ich bez ścisłej kontroli lekarza, w dawkach ustalanych samodzielnie, a najczęściej przekraczających normę, może powodować szereg skutków ubocznych, w tym długotrwałe konsekwencje takiej jak uzależnienie od sterydów. Z jednej strony potencjał uzależniający stanowi sztywne dążenie do określonego efektu- chęć poprawienia swojego wyglądu czy zdobywania coraz większych osiągnięć w kulturystyce, sporcie. Osoba skupiona na osiągnięciu swojego celu coraz częściej i silniej przejawia pragnienie, by się do niego zbliżyć- lepiej wyglądać, przez co lepiej się czuć, co może zapewnić jej zażywanie sterydów w coraz większych dawkach. Zatem stosowanie sterydów wiąże się bezpośrednio z poprawą samopoczucia, co jest jednym z głównych mechanizmów powstawania uzależnienia. Ich stosowanie działa zatem na mózg w sposób analogiczny, jak alkohol, narkotyki czy leki – pobudzane są te same ośrodki (układ nagrody) odpowiadające za powstawanie mechanizmów uzależnienia.
Jakie są skutki uzależnienia od sterydów?
Regularne stosowanie sterydów może prowadzić do uzależnienia, które objawia się w formie silnej zależności zarówno psychicznej, jak i fizycznej. Uzależnienie od środków anabolicznych przejawia się w postaci objawów typowych dla alkoholizmy czy narkomanii, przy czym zmienia się tylko zażywana substancja. Objawy uzależnienia od sterydów anaboliczno- androgenicznych:
- WZROST TOLERANCJI
Osoba uzależniona od sterydów zażywa coraz większe dawki, których nie konsultuje z lekarzem. Początkowo stosowana dawka nie przynosi pożądanego efektu, pojawia się potrzeba zwiększenia ilości substancji, aby jeszcze wzmocnić swoją samoocenę, poprawić humor, przekroczyć kolejną granicę w obszarze wzrostu tkanki mięśniowej.
- GŁÓD SUBSTANCJI
Pojawiające się myśli dotyczące chęci przyjmowania sterydów i towarzyszące temu napięcie, czy silne pragnienie to kolejny skręt w drogę uzależnienia. Kiedy osoba uzależniona od sterydów fantazjuje o ich przyjęciu czy doświadcza frustracji, kiedy realizacja tej potrzeby jest niemożliwa, jest to sygnał o pojawiającym się głodzie substancji.
- OBJAWY ODSTAWIENNE
Po zaprzestaniu stosowania sterydów lub nieprzyjęciu kolejnej ich dawki w określonym czasie pojawiają się nieprzyjemne objawy abstynencyjne, świadczące o przyzwyczajeniu się organizmu do substancji, jaką są anaboliki. Osoba uzależnione odczuwa dyskomfort, wahania nastroju lub jego spadek, napięcie.
- KONCENTRACJA ŻYCIA WOKÓŁ STOSOWANIA STERYDÓW
Aktywność życiowa i uwaga osoby uzależnionej od sterydów koncentruje się wokół zdobywania substancji, a także jej przyjmowania. Czas związany z przyjmowaniem sterydów i czynnościami w obszarze wzrostu masy mięśniowej wzrasta, na dalszy plan schodzą inne aktywności (wcześniej stosowane), rodzina, praca.
- PRZYJMOWANIE STERYDÓW MIMO WIEDZY O ICH SZKODLIWOŚCI
Syntetyczne leki anaboliczne powodują szereg szkód zdrowotnych, m.in.: trądzik, niewydolność wątroby, serca, utrata włosów lub nadmierne owłosienie, zwiększenie apetytu, zatrzymanie wody w organizmie, zmniejszenie jąder u mężczyzn, zmniejszenie gruczołu piersiowego u kobiet, zmiany tonu głosu, obrzęk i przerost dziąseł, zaburzenia czynności nerek. Podczas długotrwałego stosowania sterydów zachodzą także zmiany psychiczne: bezsenność, depresja, myśli samobójcze, spadek motywacji i zainteresowania innymi aktywnościami, zaburzony obraz własnej cielesności, zwiększenie drażliwości. Osoba uzależniona od sterydów kontynuuje ich przyjmowanie mimo doświadczania skutków ubocznych ich zażywania.
- UPOŚLEDZENIE KONTROLI ZAŻYWANIA
Kiedy przyjmowanie sterydów wymyka się spod kontroli, to kolejna oznaka uzależnienia. Osoba uzależniona od sterydów nie panuje nad przyjmowaniem substancji, nie kontroluje ilości przyjmowanych sterydów, wydaje duże kwoty na ich zakup, co rodzi nieprzyjemne konsekwencje.
Gdzie szukać pomocy jeśli podejrzewasz u siebie uzależnienie od sterydów?
Długotrwałe przyjmowanie sterydów prowadzące do uzależnienia zmienia homeostazę organizmu, zaburza jego gospodarkę hormonalną. Wpływa na neurotransmitery w mózgu zmieniając ich działanie. Uzależnienie od sterydów to jednak nie tylko chemia mózgu- to także konkretne nawyki, schematy myślenia o sobie i swoim ciele. Jeśli potrzebujesz sterydów, by czuć się dobrze patrząc w lustro, myśleć o sobie jak o wartościowym, dobrze wyglądającym człowieku- to znak, że konieczna jest zmiana na poziomie poznawczym. Zmiany na poziomie myśli i odczuć pomaga wprowadzić terapia, prowadzona przez specjalistów psychoterapii uzależnień.
W naszej klinice uzależnień Alma Libre w Warszawie wszyscy terapeuci są przygotowani do pracy z osobami uzależnionymi od sterydów.
Psychoterapia uzależnienia od sterydów
Psychoterapia uzależnienia od sterydów może odbywać się w formie zarówno indywidualnej, jak i grupowej. Dzięki terapii indywidualnej uzależnień, osoba uzależniona może przyjrzeć się swoim schematom myślenia, reagowania i odczuwania, rozpoznać nałogowe mechanizmy kierujące jego życiem wpływając na ich zmianę. Psychoterapeuta jest towarzyszem w drodze do wzmocnienia samooceny klienta, poszukiwania jego zagubionego poczucia wartości i spełnienia. Specjalistyczna pomoc pomoże osobom uzależnionym od sterydów w bezpiecznej atmosferze przyjrzeć się swojemu życiu i kreować zmianę, która umocni i polepszy jego jakość. Również terapia grupowa jest skutecznym oddziaływaniem terapeutycznym w przypadku osób uzależnionych od anabolików. W grupie osób przeżywających podobne trudności i dylematy można uzyskać wsparcie i zdobyć nadzieję na lepsze. Dzięki dzieleniu się własnym doświadczeniem walki z nałogiem, osoby uzależnione mogą się wzajemnie inspirować i wzmacniać w swoich postanowieniach wyjścia z choroby. Terapia grupowa jest doskonałym miejscem, gdzie można uzyskać podpowiedzi jak radzić sobie w trudnych chwilach, a także możliwością zbudowania sieci wsparcia, która tak bardzo potrzebna jest w drodze wychodzenia z uzależnienia. Razem raźniej, bezpieczniej, skuteczniej.