Mechanizmy uzależnienia – życie w iluzji i zaprzeczeniu

Życie w iluzji – czyli dlaczego piję alkohol, biorę narkotyki, gram hazardowo mimo ogromnych szkód i strat.

„Przestań się czepiać, przecież wszystko jest w porządku!” czyli życie w iluzji dobrego i poukładanego życia. Ten stan może trwać w nieskończoność- osoby uzależnione od alkoholu, narkotyków czy hazardu często dopiero po latach zauważają, że coś niepokojącego dzieje się z ich życiem.

Osoby uzależnione niekiedy bardzo długo nie dostrzegają destrukcji oraz negatywnych zmian, jakie pojawiają się w wyniku nadużywania alkoholu, substancji psychoaktywnych lub nadmiernego grania, przeważnie w wielu obszarach ich funkcjonowania. Niejednokrotnie bywa tak, że to rodzina, najbliżsi znajomi lub pracodawcy wysyłają osobom uzależnionym pierwsze sygnały ostrzegawcze, mówiące dosadnie: „spójrz co się z tobą dzieje, powinieneś się zatrzymać lub pójść po pomoc!”. Niestety, większość uzależnionych stara się ich nie dostrzegać- ignorują je, wypierają lub wręcz im zaprzeczają. Jest to ludzki mechanizm pojawiający się w wielu sytuacjach dnia codziennego, występujący u wszystkich osób na świecie- każdemu łatwiej jest zaprzeczyć swojej winie, zrzucić ją na drugą osobę lub o niej zapomnieć. U osób uzależnionych występuje on niestety w zwiększonym nasileniu, dodatkowo bardzo utrudniając wyjście z nałogu, który stopniowo niszczy nie tylko uzależnionego, ale także jego całe otoczenie.

Mechanizm Iluzji i Zaprzeczeń to jeden z systemów obrony pojawiających się u osób uzależnionych.

Jak „pijane myślenie” zmienia obraz rzeczywistości widzianej oczami uzależnionego od alkoholu, narkotyków czy hazardu?

U osób uzależnionych występuje szereg mechanizmów stosowanych do obrony samego siebie oraz własnego picia, używania narkotyków czy grania. Umysł osoby uzależnionej działa w taki sposób, że kreuje rzeczywistość zupełnie inną, niż przedstawia się ona realnie.

Bez właściwego leczenia alkoholizmu, leczenia narkomanii, czy leczenia hazardu, nawet po zaprzestaniu używania mechanizm potrafi się utrzymywać – stąd z uzależnienia wychodzą nieliczni.

Niektóre z elementów mechanizmu iluzji i zaprzeczeń:

ZAPRZECZANIE

Osoba uzależniona nie dopuszcza do świadomości faktów związanych z jej uzależnieniem oraz nieprzyjemnymi konsekwencjami. Trudno jej stawić czoło prawdzie, która jest jednak bolesna i niełatwa do zniesienia. Dlatego uzależnieni od alkoholu, narkotyków czy hazardu często zaprzeczają istnieniu swojego uzależnienia, jego narastającej siły, a także niemożności dłuższego kontrolowania używania substancji lub grania. Z ust osoby uzależnionej wydobywają się wtedy takie stwierdzenia: „nie mam problemu z alkoholem”, „byłem wczoraj trzeźwy”, „moje picie/ branie/ granie nie przynosi mi żadnych szkód, odnoszę tylko korzyści” itp.

MINIMALIZOWANIE

Osoby mające problem z uzależnieniem często nieświadomie umniejszają swoje picie czy branie- przyznają się do istniejącego kłopotu, ale jednocześnie zmniejszają jego wagę. Mówią, że wypili „tylko jedno piwko” oraz to, że owszem, mają problem z narkotykami, ale „to nic takiego poważnego”. Samo słownictwo używane przez osoby uzależnione może mieć funkcję podtrzymywania nałogowych schematów- przecież mniej groźne wydaje się wypicie „wódeczki”, „drineczka”, czy zaciągnięcie się „buszkiem”. Mówienie o swoim uzależnieniu w mniej poważny sposób naturalnie sprawia, że jest ono postrzegane jako nie tak zagrażające, mniej zaawansowane- co niestety tylko przedłuża decyzję o podjęciu terapii i rozpoczęciu jakiejkolwiek zmiany.

OBWINIANIE

Nierzadko słyszy się od osób uzależnionych słowa, skierowane do najbliższych, a także znajomych czy pracę: „to przez ciebie piję”, „gdybyś nie miała ciągle o wszystko pretensji, nie musiałbym codziennie pić”, „gdybym miał normalną pracę nie byłbym tak zestresowany żeby się relaksować marihuaną”. Odpowiedzialność za swoje picie lub branie łatwo jest uzależnionym oddać w ręce innych ludzi lub niekorzystnych warunków zewnętrznych. Tak przerzucona odpowiedzialność nie jest już dotkliwa, nie pojawiają się wyrzuty sumienia, przez co przyzwolenie na dalsze trwanie w nałogu jest w umyśle uzależnionego bardziej dostępne, a na dodatek usprawiedliwione.

KOLORYZOWANIE WSPOMNIEŃ

Zniekształceniom podlegają nie tylko aktualne wydarzenia, ale także wszelkie wspomnienia związane z piciem, braniem czy graniem. Patrząc przez słynne „różowe okulary”, osoba uzależniona robi w głowie selekcję, przypominając sobie wszystkie dobre i przyjemne chwile związane z piciem, pomijając jednocześnie wszelkie nieprzyjemne, bogate w negatywne konsekwencje. Niejednokrotnie odczuwane cierpienie psychiczne, wstyd, wyrzuty sumienia, kłótnie z bliskimi, bójki czy ogromne długi odchodzą szybko w niepamięć na rzecz przypominania sobie przyjemnego stanu po wypiciu, chwilowej ekscytacji podczas grania czy „dobrej” zabawy na imprezie bogatej w dostęp do narkotyków.

MARZENIOWE PLANOWANIE

Kiedy osoba uzależniona zdaje sobie sprawę z problemu, który ją dotyka, zdarza jej się snuć plany o wyjściu z nałogu. Pojawiają się wtedy przeróżne myśli o treściach: „przestanę pić i wszystko się ułoży”, „dam sobie sam radę, wszystko naprawię”, „od jutra przestanę brać i na pewno wszystko zmieni się na lepsze”. Niestety te dające nadzieję na zmianę myśli czy wypowiadane przez osoby uzależnione słowa często nie mają pokrycia w realnym świecie. Rozgrywają się one jednak tylko w umyśle uzależnionego nie przekładając się w żaden sposób na rzeczywistość- są to tylko plany i magiczne marzenia, które przynoszą tymczasową ulgę. Na dłuższą metę mechanizm ten sprawia, że tak stworzona piękna wizja tylko zachęca do dalszego podtrzymywania uzależnienia, będąc w ciągłym oczekiwaniu na „lepsze jutro”, które rzadko kiedy nadchodzi.

Mechanizm Iluzji i Zaprzeczania wpisuje się w pewien charakterystyczny schemat, którego dostrzeżenie umożliwia jego szybkie rozpoznanie. Osoby uzależnione używają konkretnych, powtarzalnych zniekształceń poznawczych, które skutecznie podtrzymują trwanie w uzależnieniu.

Osoba uzależniona nie tylko przekonuje samą siebie o słuszności swoich destrukcyjnych działań, lecz często również całą swoją rodzinę i najbliższych znajomych, przez co w jej najbliższym otoczeniu powstaje niewidzialna osłonka chroniąca uzależnienie. Będąc pewną, że jej picie, branie czy granie jest normalne, słuszne lub niegroźne zagłusza wszelkie wyrzuty sumienia i szala ponownie przechyla się na stronę „braku zmiany”. Regulowanie swojego myślenia w ten sposób utrudnia całościowe spojrzenie na problem uzależnienia, przede wszystkim jednak uniemożliwia dostrzeżenie szkód z nim związanych.
Magiczna i złudna iluzja kształtująca wspaniałą wizję życia z alkoholem czy narkotykami przeważa nad logicznym, racjonalnym myśleniem utrudniając walkę z chorobą, a nawet zatrzymując samą chęć jej podjęcia.

Fakt, iż w mechanizmach uzależnienia główną rolę odgrywają zniekształcenia poznawcze daje ogromną nadzieję na to, że mogą być one zmodyfikowane, przestawione na odpowiedni, zdrowy tor.
Podjęcie terapii uzależnienia zdecydowanie zwiększa szansę na wdrożenie tego procesu w życie.

Rozpoczęcie terapii uzależnienia w naszym gabinecie leczenia alkoholizmu, narkomanii i hazardu pomoże Ci wyzwolić się ze świata iluzji i zaprzeczeń, a w zamian odnaleźć właściwą, realną wizję otaczającej Cię rzeczywistości. Poprzez skupianie się na faktach z Twojego przeszłego życia, analizowaniu wydarzeń i odczuć z nimi związanych, nasi terapeuci uzależnień pomogą towarzyszyć Ci w odkrywaniu prawdy o tym, co działo się w Twoim uzależnionym życiu. Tylko poprzez dostrzeżenie tego, jak było rzeczywiście, można zadać sobie kolejne pytania dotyczące kierunku rozwoju: czy odpowiada mi takie życie? do czego nie chcę wracać? co chcę najbardziej zmienić?

Ocen: 4, średnia: 5,00 z 5

Loading...